Het gebouw waar het originele “Stockholm syndroom” plaats vond
De geschiedenis van het syndroom is nogal dubieus: de vrouw op wie dit woord is gebaseerd, zei inderdaad dat ze haar gijzelnemer volledig vertrouwde. Maar later vertelde ze dat de mensen die haar hadden moeten redden, haar gezegd hadden: “Blijf maar bij de gijzelnemers, als je sterft dan sterf je in elk geval voor je werk.” De vraag is dus of dit “syndroom” echt bestaat.*
Toch lijkt het alsof we ons vaak gedragen alsof we last hebben van zo’n “Stockholm syndroom”. Hoe komt dat, en, belangrijker: hoe kom je ervan af?
Lees verder
Instagram staat bol van de quotes die suggereren dat alle ellende die je meemaakt, je sterker maakt: “What does not kill you, makes you stronger” en allerlei varianten daarvan. Dit is vaak hoe mensen die zeer heftige gebeurtenissen hebben meegemaakt, het beschrijven: dat ze na die gebeurtenis een meer betekenisvol leven zijn gaan leiden, meer empathie en altruïsme hebben ontwikkeld, et cetera.
Als iemand met geweld om het leven wordt gebracht, wordt vaak de nadruk gelegd op wat een goed mens die persoon was – met andere woorden: er wordt gezegd dat het slachtoffer dit niet verdiende. Dat opent eigenlijk een discussie over ethiek die niet past in dit geval.
De afgelopen maanden zijn er grote protesten geweest in de VS tegen politie-geweld, en ook in Nederland is er een grote demonstratie geweest. Een van de aanleidingen in Nederland was het gebruik van de nekklem door agenten. Wat moet jij weten over geweld door de politie?
Als je slachtoffer bent geweest van verkrachting, aanranding of ander seksueel grensoverschrijdend gedrag, is dat niet jouw schuld.
Dit weekend publiceerde NRC Handelsblad een artikel over een docent aan de Universiteit van Amsterdam die zich al jaren schuldig maakt aan grensoverschrijdend gedrag. Als dit als een schok of verrassing komt, heb je de afgelopen jaren niet opgelet, want de ene na de andere instelling blijkt dergelijke “predators” te herbergen.
In mijn vorige blogpost zei ik dat wij mensen het vaak moeilijk vinden om écht te kijken naar wat iemand écht verkeerd heeft gedaan. Daar komt van alles bij kijken: sociaal en mentaal, oorzaak en gevolg. Voor omstanders is het misschien iets alledaags. Maar voor slachtoffers is het van levensbelang. Daarom is het belangrijk dat we iets beter kijken naar wat hier precies aan de hand is.
De laatste tijd is er veel aandacht geweest voor de “freeze”: de reflex om bij gewelddadige situaties te bevriezen. Toen ik hier voor het eerst over schreef, in 2016, was de freeze al lang bekend in het vak van agenten, beveiligers, en ambulancemedewerkers. Het was al jaren standaard onderdeel van de lessen die ik geef. Maar ik kreeg heel veel emotionele reacties van mensen die inderdaad waren bevroren tijdens een aanranding of verkrachting, en dachten dat dat aan hen lag. En die nu dus voor het eerst hoorden dat het niet hun schuld was. Het bleek dus niet alleen belangrijk om hierover te praten als voorbereiding op de toekomst, maar ook essentieel om mensen te helpen met hun gevoelens over wat ze zelf al hadden meegemaakt.