Afgelopen week vond er in Sydney een aanval plaats waarbij een man meerdere vrouwen neerstak. De eerste (valse) berichten, zeiden dat het om een moslimterrorist zou gaan.

Toen bleek dat de dader geen moslim was, verdween ook ineens het woord “terrorist” en werd gezegd dat de man “mentale problemen” had. Dat gaat natuurlijk wel er snel.

Het ombouwen van de term “terrorisme”

Ten eerste is deze wijziging natuurlijk gewoon racisme. Een moslim is kennelijk alleen wat hij op dat moment doet; een witte Australiër wordt een innerlijk leven gegund, een mentale gezondheid waar hij kennelijk last van heeft. En als iemand geen moslim blijkt te zijn, kan hij kennelijk ook geen “terrorist” zijn.

De afgelopen 23 jaar heeft het woord “terrorist” een speciale betekenis gekregen. Na de aanval op het Pentagon en het World Trade Centre in New York op 11 september 2001 zijn de Verenigde Staten hun “War on Terror” begonnen, tegen Irak, tegen Afghanistan, Jemen, Somalië, Palestina, Libië en Syrië. En iedereen die zich daar tegen verzette werd een “terrorist” genoemd. Dit is een succesvol propagandaproject van de VS en andere westerse landen om elke vorm van weerstand te criminaliseren als “terrorisme”.

In allerlei films, series en games sinds 2001 zijn Arabische mannen zo steevast als terrorist neergezet, dat geen westerling er meer over nadenkt dat een moslim kennelijk wel terrorist moet zijn, en dat als het geen moslim is, het ook wel geen terrorist zal zijn.

De eigenlijke definitie van “terrorisme” is: een vorm van geweld met als doel “de bevolking angst aanjagen”. Het originele idee van terreur is dat een aanslag elk moment en op elke plek plaats kan vinden, zodat de hele bevolking in angst leeft, niet wetend waar of wanneer de volgende aanslag komt, en of jij het volgende slachtoffer bent.

Na de Tweede Wereldoorlog hebben de landen van de Verenigde Naties met elkaar afgesproken wat wel en niet mag bij het voeren van oorlog. Een land mag een ander land niet bezetten, en als het dat wel doet, mag de bezette bevolking zich verzetten tegen bezetting en een gewapende strijd voor bevrijding voeren.

Veel van de aanvallen die de afgelopen 23 jaar als “terrorisme” zijn bestempeld, zijn dus eigenlijk legitieme manieren van aangevallen of bezette bevolkingen om zich te verweren. Terwijl bezetting illegaal is en het op willekeurige tijdstippen en plaatsen aanvallen van burgers door overheden feitelijk onder “terrorisme” zou kunnen vallen.

In 2018 kreeg filmmaker George Lucas de opmerking dat zijn Rebellen, uit de originele Star Wars-films, nu waarschijnlijk ook terroristen genoemd zouden worden. Lucas vertelde daarop dat de Rebellen gebaseerd waren op de “Viet Cong”, de Amerikaanse benaming voor het Vietnamese Bevrijdingsleger tijdens de invasie door de Amerikanen. “Dat was het hele punt,” voegde hij eraan toe.

Als ik het in dit artikel over “terrorisme” heb, bedoel ik dus het klassieke terrorisme zoals het woord bedoeld is, waarbij angst gezaaid wordt zodat de bevolking denkt dat iederéén het volgende slachtoffer kan zijn.

Een internationale ideologie als basis voor geweld

De afgelopen jaren komen moorden op vrouwen door hun man steeds vaker in het nieuws, en steevast wordt de dader neergezet als “eenling”, niet onderdeel van een groep, vaak als rustig, vaak ook met “mentale problemen”. Meestal wordt een vrolijke foto gekozen, zo vaak zelfs dat er een meme van is ontstaan – zie bovenaan dit artikel.

Maar daders die steeds hetzelfde gemeen hebben, zijn natuurlijk geen eenlingen. Ook al dragen ze geen uniform, ze zijn wel degelijk onderdeel van een internationale ideologie. Ons racisme wil ons laten geloven dat al deze eenlingen meer individu zijn dan dat ze iets gemeen hebben, en dat Arabische mensen meer gemeen hebben dan dat ze individu zijn, maar dat is gewoon racisme.

Door dat racisme zien we deze daders niet als “zij” maar als “wij”. Wat ook niet helpt is dat de basis van de ideologie die deze mannen aanhangen geen subcultuur is, maar een vorm van de dominante religie in veel westerse landen, het christendom. Veel mensen in het westen zien zichzelf als aanhanger van deze religie, en daardoor vinden we vaak dat ook de gemeenste mensen er toch een beetje bij horen.

De leidende stemmen in deze ideologie claimen dat hun god mannen en vrouwen heeft gemaakt, dat hij ze verschillend heeft gemaakt, en dat de vrouw ondergeschikt is aan de man. Hun god – zeggen ze – is de baas over mannen en mannen zijn de baas over vrouwen.

En dat verschil is waar de ellende ontstaat.

Mensen hebben normaal gesproken veel moeite elkaar geweld aan te doen. Maar die moeite kan omslaan in gemak zodra de medemens niet langer als medemens, maar als “de ander” gezien wordt. De eerste opzet daarvoor is door deze ideologie dus al gegeven.

Een tweede belangrijk ingrediënt om de drempel tot geweld te verlagen is de goedkeuring door autoriteit. En aangezien deze mannen zich op hun religie baseren, zien ze hun god als de allerhoogste autoriteit. Op basis daarvan claimen ze dat allerlei vormen van geweld tegen vrouwen zijn toegestaan of zelfs aangemoedigd.

De ideologie van de vrouwenhaat

De overtuiging dat vrouwen anders en minder zijn, en dat de hoogste autoriteit het toestaat om hen onder controle te houden en te commanderen, vormt dus al de basis voor de ideologie van vrouwenhaat. Vanaf hier ontstaan een aantal overtuigingen die misschien afzonderlijke stromingen lijken, maar toch allemaal verbonden zijn:

Incel culture

Een eerste onderdeel van deze ideologie is het idee van de “incel” – een afkorting verzonnen door mannen die zichzelf “involuntary celibate” noemen: mannen die onvrijwillig geen seks hebben. Zij claimen een “recht” op seks.

Op basis van dat “recht” en het feit dat dat voor hen kennelijk niet vervuld wordt, haten ze vrouwen. Maar tegelijkertijd volgen ze allerlei cursussen om vrouwen tot seks te manipuleren. Dit wordt allemaal aangeboden onder het mom van mannen helpen om een vriendin te krijgen, maar de trucjes en manipulatie die daarbij nodig zijn, laten al zien dat het eigenlijk gewoon om verkrachtingstactieken gaat.

Beloning en straf

Vaak geloven aanhangers van het christendom dat hun god pas na de dood mensen beloont of straft, door hen voor eeuwig in een paradijs of een martelkamer te plaatsen. Maar het is voor hen ook vrij geaccepteerd om te denken dat hun god hen al in dit leven beloont of straft.

Volgens die overtuiging kun je dus aan iemand zien of hun god blij met hem is of niet. Heeft iemand veel geld en gaat het hem goed? Dan zal hun god wel van hem houden. Heeft iemand weinig geld of is hij ziek? Dan zal hij wel iets gedaan hebben om de boosheid van hun god te wekken. Dat noemen we ook wel victim blaming.

Als hun god hem mag – zo stellen deze mannen – heeft een man dus veel geld en een knappe vrouw; als hun god hem niet mag, leeft hij alleen en in armoede. Deze mannen vinden zichzelf uiteraard goede christenen, en hebben dus veel opgekropte woede over het feit dat ze nog niet beloond zijn met een knappe vrouw.

Uiteraard werkt dit niet zo: aantrekkingskracht is niet eerlijk. Op wie je verliefd wordt, en wie op jou, daar is vaak geen pijl op te trekken, en het is zeker niet af te dwingen. Daarnaast: je wordt niet “beloond” met een vrouw omdat je bepaalde dingen wel of niet doet. Vrouwen zijn geen “prijs” die je krijgt omdat je een wedstrijdje gewonnen hebt.

En daarbij: het meeste seksueel misbruik wordt gepleegd door ouders en het meeste huiselijk geweld door partners. Dus dat een man een vrouw heeft, wil absoluut niet zeggen dat hij een goed mens is.

Religieuze wetten over seks als plicht

Naast de “incel” stroming is de “trad wife” stroming een belangrijk onderdeel van deze ideologie. De christenen die claimen dat hun god vrouwen als minder heeft gemaakt, stellen dat zij alleen huishoudster en baarmoeder zouden moeten zijn. Dit noemen ze “trad wife” (traditionele echtgenote). Uiteraard is dat helemaal niet traditioneel: dit idee is eind 19de/begin 20ste eeuw verzonnen. Maar op basis van deze claim eisen ze onderdanigheid van vrouwen.

Een groot deel van de “trad wife” content op internet gaat over seks en hoe een vrouw haar man altijd seks moet geven. In Nederland is dat wettelijk sinds 1991 niet meer zo, maar volgens deze vormen van het christendom wel. Uiteraard zijn er ook altijd vrouwen die, om wat voor reden dan ook, meedoen aan dit soort bewegingen, en er zijn dan ook filmpjes en boeken te vinden waarin vrouwen aan andere vrouwen vertellen dat seks een plicht is.

In mijn artikel over positieve seksualiteit schreef ik al dat van seks een plicht maken een heel slecht idee is voor je seksualiteit, maar uiteraard is het ook gewoon verkrachting. En die overtuiging dat verkrachting door hun god goedgekeurd of zelfs aangeraden is, verlaagt ook weer de drempel tot allerlei geweld tegen vrouwen.

Mannelijkheidscultus

Een derde component is de obsessie met “mannelijk” zijn, om zich af te zetten tegen wat zij claimen dat hun god als “vrouwelijk” ziet. Allerlei mythes over testosteron als hét “mannelijk” hormoon doen de ronde, en hoe je je testosteron zou kunnen verhogen. Daarnaast is er het racistische sprookje dat soya testosteron verlaagt en Aziatische mannen niet mannelijk zouden zijn. In combinatie met allerlei geloof in het eten van vlees en het drinken van “rauwe” melk als booster van mannelijkheid.

Afpakken van handelingsperspectief

Aangezien de man “het hoofd van de vrouw” zou zijn volgens de god van deze mannen, willen zij hun vrouwen zo weinig mogelijk bewegingsvrijheid geven. Dat begint vaak bij geld. Zij willen dat de man werkt en de vrouw geen eigen geld heeft, zodat ze ook niet zelf beslissingen kan nemen.

Het is zo ongeveer regel één van zelfverdediging om als vrouw altijd je eigen rekening te houden en daar je inkomsten op te laten uitkeren, zodat je altijd de resources hebt om voor jezelf te kunnen zorgen. Dat dit soort mannen dat niet wil toestaan, zegt eigenlijk al genoeg.

Daarnaast vinden deze mannen zelfs dat hun vrouw hun politieke stem moet opgeven – letterlijk: dat hun man bepaalt op wie de vrouw stemt. Dit is natuurlijk een verregaande inbreuk op de autonomie van de mens.

Obsessie met vuurwapenbezit en geweld

Een vierde belangrijke component is de obsessie met vuurwapenbezit. In Nederland zie je dat minder omdat wij een redelijk goede wapenwet hebben, maar in de VS en op internet wordt er driftig gefantaseerd over welk soort vuurwapen “het beste” is en welke je moet hebben.

In de VS is er geen verplichting om veiligheids- en andere training te volgen, dus het internet wemelt van de filmpjes waarop mensen zichzelf verwonden of heel erg onverstandige dingen doen met vuurwapens. Je zou denken dat vuurwapens gaan over effectiviteit, maar het lijkt toch vooral te gaan om het bezit ervan, en niet om vaardigheid.

De grootste categorie “zelfverdediging”-verhalen in de VS is het geloof dat vreemden je huis binnendringen en je gezin aanranden, de zogenaamde “home invasion”. Op basis daarvan wordt beweerd dat je altijd minimaal een pistool en het liefst een mitrailleur naast je bed moet hebben liggen. Hier spreekt ook weer het geloof in een goede “wij” tegen een slechte “ander” uit – de slechterik is altijd een “vreemdeling”.

Het “officiële” verhaal is dus dat deze mannen vuurwapens nodig hebben om hun vrouw en kinderen te beschermen. Maar in werkelijkheid zie je dat bijna alle zogenaamde “eenlingen” die massaschietpartijen plegen, meerdere gemeenschappelijke factoren hebben: extreemrechts gedachtegoed, vrouwenhaat, een geschiedenis van vrouwen mishandelen, en overmatig vuurwapenbezit.

Het is meestal juist niet de vreemdeling die de moorden pleegt, maar de man des huizes, wat al geleid heeft tot de constatering dat het grootste gevaar voor vrouwen uit echtgenoten bestaat.

Houden deze mannen van vrouwen?

Volgens de aanhangers van dit soort religies is hun god strikt tegen op relaties tussen mannen. Maar toch kan ik niet om de vraag heen: houden deze mannen dan wel van vrouwen? De rol die ze vrouwen toeschrijven is bijna die van een kind. Een vrouw zonder zelfbeschikking, die alleen maar achter het aanrecht moet staan en kinderen moet baren, is geen partner.

Een vrouw die verplicht is seks “te geven” is geen sekspartner maar een slachtoffer. In porno, games en andere online content wordt er vaak met vrouwen omgegaan alsof het objecten zijn, en een gedeelte van tradwife content moedigt dit zeker ook aan. Ik ben geen seksuoloog en het is niet mijn bedoeling hier fetishes te shamen. Fantasieën zijn niet de werkelijkheid en een gewoon onderdeel van ons seksleven. “Pornoverslaving” bestaat niet. Maar voor mij is het vooral hoe dit soort content precies aansluit bij de ideologie van de vrouwenhaat waardoor ik me afvraag of deze mannen echt liefde voelen voor vrouwen.

Als je vrouw haar mond moet houden, geen eigen vrienden mag hebben, de hele dag in de keuken moet doorbrengen en klaar moet staan als je seks wil, hou je dan van vrouwen? Of hou je van macht en onderdrukking?

Tijdens het werken met mannen die hun vrouwen mishandelen, verzamelde mede-oprichter van het Gender Violence Institute Chuck Derry een hele waslijst aan zaken die mannen benoemden als voordeel van het mishandelen van hun vrouw. De meeste voordelen komen neer op “de baas spelen” en “je goed voelen over jezelf”.

Een groot onderdeel van de filmpjes, blogs en andere content vanuit deze ideologie gaat over relaties en de verhouding tussen mannen en vrouwen, maar ik vraag me oprecht af: gaat dit over liefde? Of over macht?

Vrouwenhaat en terrorisme

In een eerder stuk beschreef ik femicide – de misdaad waarbij mannen vrouwen vermoorden omdat ze vrouw zijn. De redenering is daar niet letterlijk “jij bent een vrouw dus jij moet dood”, maar “jij bent een vrouw (en die moet precies zijn zoals ik het wil en dat ben je niet) dus jij moet dood”.

De reden dat aanslagen zoals die in Sydney volgens mij terrorisme zijn, is dat ze bedoeld zijn om alle vrouwen angst aan te jagen. De bedoeling is natuurlijk dat vrouwen zich daarbij neerleggen. Het is niet de bedoeling dat vrouwen denken dat er ook mannen zijn die hen goed behandelen, want dan lopen ze natuurlijk weg. Geweld tegen vrouwen is terrorisme omdat het de boodschap moet overbrengen dat geen enkele vrouw veilig is bij geen enkele man.

Dit is hoe je mensen hulpeloosheid aanleert. Door straf en beloning random uit te delen, leggen mensen zich uiteindelijk neer bij wat je hen ook aandoet. En dat moeten we koste wat kost bestrijden. Dat is ook waarom ik faliekant tegen ben op een mensbeeld dat ofwel alle mannen als slecht, ofwel alle mannen als goed ziet. Beide speelt de onderdrukkers en verkrachters in de kaart.

Als je gelooft dat machtswellust, mishandeling en onderdrukking nou eenmaal onderdeel zijn van “man zijn”, dan laat je ze er in feite mee wegkomen. Dan leggen we de lat te laag en gaan we eigenlijk mee in hun definitie van wat een man dan is. Dan heeft het terrorisme gewerkt en moet elke vrouw vrezen voor elke man.

Als je gelooft dat geen enkele man zo kan zijn (ondanks dat ze het zelf zeggen), dan geven we eigenlijk het slachtoffer de schuld. De vrouw in kwestie zal het er dan wel naar gemaakt hebben. Of er zal wel iets anders zijn waardoor die man die vrouwe wel moest vermoorden. Dan gaan we mee in het idee van de gekwelde eenling en zoeken we dus geen structurele aanpak. Ook dan heeft het terrorisme gewerkt.

Ik lees vaak dat alle mannen baat zouden hebben bij de handelingen van vrouwenhaters. Vrouwen zouden zich daardoor namelijk ondergeschikter gaan gedragen. Ik denk dat het tegenovergestelde waar is. Ik denk dat de handelingen van vrouwenhaters het leven voor iedereen slechter maken, behalve voor vrouwenhaters. Kijk maar naar het lijstje van “voordelen” die mishandelende mannen ervaren. Dat zijn niet dingen die je als normale man wil. Als een vrouw dat denkt, dan begin je dus al met een misverstand. En als alle vrouwen moeten vrezen voor alle mannen, dan is oprechte connectie bijna onmogelijk. Nogmaals, dit is precies wat de terroristen willen en zij zijn de enigen die daar baat bij hebben.

De enige uitweg is omhoog

Ik zeg het vaker: “de enige uitweg is omhoog”. De enige manier waarop de situatie beter wordt, is als we haar beter maken. Daarvoor moeten we eerst beseffen dat er een probleem is. Dat er een ideologie van vrouwenhaat bestaat, en dat die door terrorisme probeert zijn zin te krijgen.

En vervolgens moeten we dat niet laten gebeuren. Niet meegaan met allerlei uitspraken die hen alleen maar in de kaart spelen. Als een man zijn vrouw vermoordt, zijn al zijn zieleroerselen niet half zo belangrijk als het feit dat hij zijn vrouw heeft vermoord. We moeten ophouden met de vrolijke plaatjes en de verhalen over zijn hobby’s en waar hij al niet goed in was.

We moeten begrijpen dat dit een internationale, anti-democratische, terroristische beweging is, en die net zo behandelen als we andere terroristische bewegingen behandelen.