In de VS wordt een discussie over hoeveel verantwoordelijkheid we bij slachtoffers neerleggen door vrouwen les te geven in zelfverdediging. Zouden we in plaats daarvan mannen moeten opvoeden?

De slogan verschijnt inmiddels in verschillende vormen, maar de strekking is ongeveer hetzelfde:

Vertel mij niet hoe ik me moet kleden; vertel mannen dat ze niet moeten verkrachten.

Ik begrijp die woede, en ik begrijp ook hoe moeilijk het is om om te gaan met de schijnbare tegenstelling dat het nooit jouw schuld is, maar dat jij wel de enige persoon bent die er iets aan gaat doen.

Maar terwijl ik het 100% eens ben met het eerste gedeelte van dit statement, denk ik dat het tweede gedeelte een ernstige fout bevat.

Verkrachten is niet iets nalaten

Oscar Pistorius, die zijn vriendin heeft doodgeschoten, wordt “criminele nalatigheid” ten laste gelegd. Hij is opgestaan, heeft een pistool gepakt, en vier keer door de deur van zijn toilet geschoten.

Dat is niet iets “nalaten”. Dat is actief handelen, gebaseerd op initiatief en doelgerichtheid.

Zo is het ook met verkrachting. Verkrachting gebeurt niet.

Iemand doet het.

Je zou je een extreem geval kunnen voorstellen waarin een vrouw geen enkel verzet pleegt, en totaal niet laat merken dat ze ze geen seks wil. Maar dan nog.

De test voor of iets verkrachting is, is niet of een vrouw “nee” zegt of zich verzet.

De test is of het iets anders is dan échte seks.

Als een vrouw echt seks met je wil, dan merk je dat wel. En als ze dat niet wil, weet je dat ook wel.

Iedereen weet dit

In de film K-PAX vraagt iemand de hoofdpersoon: “Maar als er geen wetten zijn, hoe weet je dan wat goed of fout is?”

“Elk wezen in het universum weet wat goed of fout is.”

Wetten zijn gemaakt zodat we mensen op concrete argumenten kunnen veroordelen. Ze zijn slechts een afgeleide van de ethiek die altijd, overal, duidelijk en genuanceerd, in de wereld leeft. Niet andersom.

Iedereen weet wat goed of slecht is. Dat is heel belangrijk, want in dagelijks taalgebruik doen we vaak net alsof dat niet zo is: “Hij is de weg kwijt”, “Hij weet niet waar hij mee bezig is” of “Hij is van het padje af”.

Dat doen we misschien om de waarheid voor onszelf te verzachten, of om te zorgen dat we onze relatie met iemand die iets fout doet, kunnen voortzetten. Misschien zorgt het ervoor dat we verder kunnen. Dat kan heel nobel zijn tegenover de dader, en misschien is het ook nodig voor re-integratie.

Maar dat maakt het nog niet tot waarheid.

Het feit dat verkrachting een actieve aanval is, gebaseerd op intentie, strategie, selectie van doelwit, en actief handelen, tegen de protesten van het slachtoffer in, maakt het – altijd – tot een actieve handeling met voorbedachten rade.

Neem je eigen leven terug

Er wordt gezegd dat als je vrouwen leert zichzelf te verdedigen, dat eigenlijk een vorm is van de schuld geven aan het slachtoffer. Eerlijk gezegd denk ik juist dat het idee dat we mannen moeten opvoeden dat ze niet mogen verkrachten een vorm van “victim blaming” is. Daarmee zeg je namelijk dat hij niet wist wat hij deed, en dat verwatert zijn verantwoordelijkheid.

De schuld ligt altijd 100% bij de verkrachter en 0% bij het slachtoffer. Dat is een feit.

Maar verkrachters weten wat ze doen, en voeren een voorbereide, doelgerichte, selectieve aanval uit. Vind je dat we met opgroeiende jongens moeten praten over toestemming, en wat echte seks is? Prima. Doe dat vooral. Maar het is geen vervanging voor zelfverdediging. Het is geen kwestie van of/of. Als we vandaag alle mannen in de wereld een uurtje apart zouden nemen, en ze zouden uitleggen dat ze niet mogen verkrachten, houdt verkrachting dan op te bestaan?

Nee.

Wil je je eigen veiligheid vergroten? Dan kun je er niet omheen te leren jezelf te verdedigen, met alle psychologische aspecten die daarbij komen kijken. Dat is jammer, dat is oneerlijk, dat is niet hoe het zou moeten zijn. Maar het is wel de praktijk.

En daarom is het van belang van iets negatiefs iets positiefs te maken. En zelfverdediging is iets positiefs. Initiatief leren nemen, leren kiezen voor wat jij wil is een verbetering die op je hele leven een positief effect heeft.

Lees ook deel 2 in deze serie.