Aangezien ik in een eerdere post het Inktvis Tai Ji © heb uitgevonden, kan ik daar nu maar beter ook een beetje vorm aan geven. Het heeft in elk geval met zacht zijn te maken. Tijdens een trainingsweek in Frankrijk hoorde ik dit jaar de opmerking “comme un invertèbre” – als een ongewervelde.
De oefening die we deden was een variant van het “duwende handen” of “luisterende handen”. Je trainingspartner duwde met één hand tegen je elleboog en één hand tegen je schouder. Je bovenlichaam was al over je zwaartepunt naar achteren gedwongen en je viel al bijna om.
Het mooie aan deze oefening is dat als je ook maar enigszins kracht zet, je eigenlijk je lichaam onbuigzaam maakt. Daardoor is het voor je partner heel makkelijk je om te duwen.
In plaats daarvan moest je je juist helemaal ontspannen. En dan merk je pas hoeveel spierkracht je eigenlijk toch nog steeds probeert te gebruiken. Een goede trainingspartner voelt elk greintje spanning, en zegt je dat ook.
Door je te ontspannen wordt je ook zwaarder. Je komt steviger te staan. Op dat moment draai je je buik van links naar rechts, en je hele lichaam draait mee. En het gekke is, als je dat ontspannen doet, moet je partner eigenlijk wel meebewegen.
Dat heet “leegte creëeren”.
Als je spierkracht gebruikt, maak je jezelf hard, en geef je je tegenstander eigenlijk iets om je aan vast te pakken. Als je ontspant, is er niks voor je tegenstander om kracht op uit te oefenen.
Hoe wil je een inktvis in een houdgreep nemen? Hij heeft geen gewrichten en is bijna net zo ongrijpbaar als het water waarin hij leeft.
Een heel mooi staaltje Inktvis Tai Ji heb ik aan den lijve mogen ondervinden tijdens een training Systema. De oefening was bedoeld om te leren omgaan met het feit dat er een mes in het spel is. De aanvaller had een mes in zijn hand, de verdediger legde zijn pols tegen de pols van de meshand van de aanvaller. En dan gaan bewegen, en zorgen dat het mes je niet raakt.
Aan het eind van de oefening liet de leraar me nog even voelen wat je kunt doen als je dat contact hebt, en er zacht op reageert.
Heel kalm bewoog hij zijn armen langs de mijne. Zijn spieren voelden slap en zacht. Waarschijnlijk omdat ik geen verzet voelde, ging ik me ook zelf niet verzetten.
Voor ik het doorhad, zat mijn arm klem. Niet hard; niet vast; maar wel in een positie waar ik hem niet uit zou kunnen trekken voor de leraar het doorhad. Als de tentakels van een inktvis waren zijn armen om de mijne heengekropen, en ik had het niet eens echt gemerkt.
Hoe toepasbaar is dit in de zelfverdediging?
Natuurlijk leer je dit niet in een paar lessen. Maar het is wel erg nuttig om aan te werken, en elke stap voorwaarts is mooi meegenomen. Het leert je ontspannen te zijn, en maar een minimum aan kracht te gebruiken. En ontspannen zijn helpt bij alles wat je doet – alles gaat beter en makkelijker als je ontspannen bent. Bovendien is het een groot goed in onze gehaaste en gestresste maatschappij.
Maar daarnaast leert het je nog iets. Het leert je initiatief te nemen, zelfs als de weerstand groot is. Tegen een sterkere tegenstander heeft het geen zin kracht te zetten. Maar naast kracht zetten en opgeven is er nog een derde weg: de weg van de inktvis.
Je armen langs de zijne laten glijden, ontspannen bewegen – ook dit is initiatief nemen. Daardoor blijf je in de modus van het niet-opgeven, in de modus van het aanvallen. En dat is misschien wel je belangrijkste wapen: je instelling om zelf je lot te blijven bepalen en snel en veilig weg te komen uit de situatie.